Welke wetgeving voor bomen snoeien en kappen? Ontdek ze hier voor elke regio

In België geldt een specifieke regelgeving voor het kappen van bomen, het snoeien van hagen, maar ook voor het snoeien en kappen van struiken. Het is essentieel om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen voordat u een boom omhakt, zelfs als deze dood is, ziek is, of zich op privéterrein bevindt.

Om boetes zoals voor het kappen van een boom zonder vergunning te voorkomen, is het raadzaam om op de hoogte te zijn van de geldende regelgeving in uw eigen gemeente. Om het risico van beschadiging van de boom te vermijden, wordt ook aanbevolen om een boomkappingbedrijf in België in te schakelen.

Boomkap in Vlaanderen

Voor het kappen van bomen in een bos hebt u een vergunning of machtiging nodig. Afhankelijk van de reden van kapping spreekt men van een kapmachtiging of omgevingsvergunning met ontbossing.

Bij het kappen van bomen binnen bosverband wordt onderscheid gemaakt tussen:

Het kappen van bomen binnen het kader van duurzaam bosbeheer, bv. dunningen, kappen om veiligheidsredenen of kappen om sanitaire redenen (ziekte…). Voor alle kappingen in bos die niet leiden tot ontbossing moet je een kapmachtiging aanvragen bij het Agentschap voor Natuur en Bos.

Bomen kappen om aan de grond een andere functie of doel (grondgebruik) te geven (bv. woningbouw, tuinaanleg, doorgangswegen, omzet naar landbouwgebruik of weiland, …). Hierbij wordt de grond niet meer of maar deels opnieuw bebost en spreken we van een ontbossing. Vergunning dient aangevraagd te worden bij de gemeente.

Mogelijkheid 1: de kap gebeurt in het kader van bosbeheer, kappingen om veiligheidsredenen of omwille van sanitaire redenen

Aanvragen tot het verkrijgen van een kapmachtiging gebeuren via het kapmachtigingenloket dat u kan bereiken via de dienstensite van het Agentschap voor Natuur en Bos

Mogelijkheid 2: de kap gebeurt in het kader van ontbossing

Onder ontbossen verstaan we iedere handeling waardoor een bos geheel of gedeeltelijk verdwijnt en aan de grond een andere bestemming of gebruik wordt gegeven.

In principe is ontbossen verboden in Vlaanderen, maar er gelden 4 uitzonderingen op het ontbossingsverbod:

• Ontbossing met het oog op handelingen van algemeen belang.
• Ontbossing of verkaveling in zones met de bestemmingen woongebied of industriegebied in de ruime zin en zones die hiermee gelijk te stellen zijn.
• Ontbossing van de uitvoerbare delen in een niet-vervallen vergunde verkaveling.
• Ontbossing in functie van vastgestelde natuurdoelen op voorwaarde dat de ontbossing is opgenomen in een goedgekeurd natuurbeheerplan.

Voor alle andere ontbossingen, voorziet de Vlaamse regering in de mogelijkheid om een ontheffing van het ontbossingsverbod te bekomen.

Boomkap in Wallonië en Brussel

In de Belgische wet is het kappen van bomen onderworpen aan strikte voorwaarden waarvan het niet naleven kan leiden tot sancties die van toepassing zijn op burgers, landbouwers, overheidsinstanties en bedrijven.

In Wallonië en Brussel zijn er voorwaarden waaraan moet worden voldaan om een vergunning voor het kappen van bomen te verkrijgen, afhankelijk van:

• Type boom en leeftijd: Als de te kappen boom oud is of als zijn soort beschermd is, als hij zich op een geclassificeerde locatie bevindt, als hij wordt beschouwd als een opmerkelijke boom of opgenomen is in het Waalse erfgoed. Het kappen van dergelijke bomen die onder een classificatiebesluit vallen, is onderworpen aan specifieke procedures en vereist toestemming van de bevoegde autoriteiten, namelijk het Waals Agentschap voor Erfgoed indien geclassificeerd en de stedenbouwkundige dienst van de gemeente als de boom deel uitmaakt van de lijst van opmerkelijke bomen.
• Locatie: In Wallonië en Brussel is een vergunning voor het kappen van bomen vereist, ongeacht de locatie: in een bosgebied, op de openbare weg, op privé-, industrieel of residentieel terrein, of de afstand tot gebouwen.
• Grootte: In Wallonië en Brussel zijn de grootte van de boom en de diameter van de stam op 150 cm van de grond essentiële criteria om te bepalen of het kappen van een boom al dan niet een voorafgaande vergunning vereist. Het kappen van hoogstam bomen die meer dan 4 meter hoog zijn of waarvan de stamomtrek op 150 cm van de grond meer dan 40 cm bedraagt, vereist voorafgaande verkrijging van een stedenbouwkundige vergunning.

Zelfs als u van plan bent een boom op uw eigendom om te hakken, moet u het gemeentelijk reglement van uw woonplaats raadplegen en contact opnemen met de stedenbouwkundige dienst van uw gemeente om te bepalen of u toestemming moet vragen of een stedenbouwkundige vergunning moet verkrijgen. De regels verschillen namelijk van gemeente tot gemeente.

Beperkingen in het voorjaar en de zomer

Snoeien en kappen van bomen in Brussel is verboden tijdens het broedseizoen van vogels. Het snoeien van heggen, het snoeien en kappen van bomen vernietigen jaarlijks een groot aantal nesten en broedsels. Afwijkingen zijn echter mogelijk afhankelijk van elke situatie of in geval van gevaar, maar blijven onderworpen aan de goedkeuring van de bevoegde autoriteiten en de voorafgaande verkrijging van een kapvergunning.

Om deze reden is het gebruik van gemotoriseerde machines voor het snoeien, kappen en rooien van bomen in Brussel strikt verboden van 1 april tot 15 augustus. In Wallonië zijn er geen specifieke wettelijke bepalingen hierover. Bij twijfel is het raadzaam om de regelgeving van uw gemeente te raadplegen.

We herinneren u er ook aan dat vogelnesten beschermd zijn door de Europese Vogelrichtlijn en een verordening van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en dat het een misdrijf is om ze te vernietigen, te verplaatsen of enige vorm van inmenging te veroorzaken. Behalve in geval van gevaar is het niet toegestaan om bomen te snoeien waar vogelnesten in zitten of die, zoals vastgesteld, worden gebruikt als slaapplaats of uitkijkpost voor zeldzame dieren of beschermde soorten.

Bovendien is het aan te raden om bomen te snoeien in de herfst of winter, omdat rigoureus snoeien of scherpe snoeisneden de bomen vatbaarder maken voor ziekten.

Conclusie

De regelgeving voor het kappen en snoeien van bomen, hagen en struiken in België is streng en gedetailleerd. Zowel in Vlaanderen, Wallonië als Brussel moet men voldoen aan specifieke vereisten en vergunningen, afhankelijk van de locatie, het type boom en de omstandigheden. Het niet naleven van deze regels kan leiden tot aanzienlijke boetes en juridische consequenties. Daarnaast zijn er seizoensgebonden beperkingen, zoals in Brussel, waar snoeien tijdens het broedseizoen van vogels verboden is. Het is daarom cruciaal om altijd de lokale regelgeving te raadplegen en, indien nodig, een vergunning aan te vragen om boetes en schade aan de natuur te voorkomen. Voor een veilige en correcte uitvoering van boomkap wordt aanbevolen een professioneel boomkappingbedrijf in te schakelen.